Trong kỷ nguyên bóng đá hiện đại, các huấn luyện viên như Manuel Pellegrini phải đối mặt với bài toán cân bằng giữa việc xây dựng lối chơi dài hạn và đáp ứng nhu cầu thành tích ngắn hạn. Mặc dù đã giành được nhiều danh hiệu, Pellegrini cũng không tránh khỏi vòng xoáy sa thải khi kết quả không như mong đợi, phản ánh áp lực khổng lồ mà các nhà cầm quân đang phải đối diện. Sự nghiệp của Pellegrini là một minh chứng cho những thách thức này.
Tuổi thơ và sự nghiệp cầu thủ của Manuel Pellegrini
Manuel Pellegrini sinh ngày 16 tháng 9 năm 1953 tại Santiago, Chile, trong một gia đình có nguồn gốc Ý. Ngay từ khi còn nhỏ, ông đã thể hiện niềm đam mê mãnh liệt với bóng đá. Tuy nhiên, khác với nhiều cầu thủ khác, Pellegrini đã theo học ngành kỹ thuật xây dựng tại Đại học Công giáo Giáo hoàng Chile và tốt nghiệp vào năm 1979. Sự kết hợp giữa học vấn và đam mê bóng đá không chỉ thể hiện trí tuệ của ông mà còn ảnh hưởng lớn đến cách tiếp cận chiến thuật trong sự nghiệp huấn luyện sau này.
Pellegrini bắt đầu sự nghiệp cầu thủ tại Club Universidad de Chile, nơi ông thi đấu ở vị trí hậu vệ trong suốt thời gian của mình. Trong suốt sự nghiệp 13 năm thi đấu chuyên nghiệp cho Club Universidad de Chile (1973-1986), Pellegrini là trụ cột hàng phòng ngự, được biết đến với khả năng đọc trận đấu thông minh và sự điềm tĩnh. Dù chơi ở vị trí hậu vệ, ông vẫn đóng góp vào tấn công với khả năng chuyền dài chính xác, điều này đã sớm thể hiện tư duy chiến thuật sắc bén của ông. Copa Chile 1979 không chỉ là danh hiệu duy nhất của ông với câu lạc bộ mà còn là minh chứng cho vai trò quan trọng của ông trong đội hình. Ông đã ra sân tổng cộng 451 lần và ghi được 7 bàn thắng cho câu lạc bộ. Thời gian tại Universidad de Chile không chỉ đánh dấu những thành tích mà còn là giai đoạn ông hình thành tình yêu và sự trung thành với đội bóng.
Một trong những khoảnh khắc đáng nhớ nhất trong sự nghiệp cầu thủ của Pellegrini là trận đấu với Brazil vào năm 1986. Tuy nhiên, sau trận đấu gặp Iván Zamorano, ông đã quyết định giải nghệ, một sự kiện mà ông sau này thừa nhận đã ảnh hưởng lớn đến quyết định của mình. Quyết định giải nghệ năm 1986 ở tuổi 33, sau trận đấu tôn vinh Iván Zamorano, một phần xuất phát từ việc Pellegrini nhận thấy sự nghiệp cầu thủ của mình đã đạt đến đỉnh điểm và ông muốn tìm kiếm thử thách mới. Tuy nhiên, nền tảng kỷ luật, sự chuyên nghiệp và kiến thức bóng đá sâu rộng tích lũy trong giai đoạn này đã trở thành hành trang quý báu cho ông khi chuyển sang sự nghiệp huấn luyện, nơi ông có thể phát huy tối đa trí tuệ và tầm nhìn chiến thuật của mình.
Bước chuyển mình sang sự nghiệp huấn luyện viên
Sau khi giải nghệ, Pellegrini đã quyết định theo đuổi con đường huấn luyện. Ông bắt đầu sự nghiệp huấn luyện tại Universidad de Chile vào năm 1988, nhưng không lâu sau đó, ông phải rời đội do những khó khăn ban đầu. Dù phải trải qua giai đoạn khó khăn, Pellegrini đã không từ bỏ ước mơ của mình. Ông đã làm việc như một trợ lý huấn luyện viên cho đội tuyển Chile và đội U20, từ đó tích lũy được nhiều kinh nghiệm quý báu.
Pellegrini đã dẫn dắt một số đội bóng nhỏ hơn như Palestino và O’Higgins, nơi ông đã xây dựng được nền tảng kinh nghiệm vững chắc. Thành công đầu tiên của ông đến với Universidad Católica (1994-1996), nơi ông đã giành được Copa Interamericana 1994 và Copa Chile 1995. Đây là những danh hiệu đầu tiên trong sự nghiệp huấn luyện của ông và đã khẳng định tài năng của Pellegrini trên cương vị huấn luyện viên. Dù thành công, ông cũng phải đối mặt với nhiều thách thức, tương tự như những gì mà các huấn luyện viên khác như Carlo Ancelotti đã trải qua trong sự nghiệp của mình.
Năm 1999, Pellegrini gia nhập LDU Quito ở Ecuador và giành chức vô địch quốc gia Serie A. Đây là bước đột phá giúp ông mở rộng dấu ấn ra quốc tế, đánh dấu sự khởi đầu cho một sự nghiệp huấn luyện ấn tượng.
Khẳng định tên tuổi tại Argentina và Tây Ban Nha
Gây dựng danh tiếng ở Nam Mỹ
Trước khi chinh phục châu Âu, Pellegrini đã khẳng định tài năng huấn luyện của mình tại Nam Mỹ, đặc biệt là ở Argentina, nơi ông giành được những danh hiệu quan trọng đầu tiên. Giai đoạn đầu tiên trong sự nghiệp huấn luyện viên của Pellegrini tại San Lorenzo (2001-2002) đã khẳng định tài năng của ông. Ông đã dẫn dắt đội bóng đến chức vô địch Clausura Argentina và Copa Mercosur 2001, đánh dấu danh hiệu quốc tế đầu tiên trong sự nghiệp của mình. Tại đây, phong cách huấn luyện của Pellegrini bắt đầu hình thành rõ ràng hơn với sự chú trọng vào kỷ luật và chiến thuật linh hoạt.
Tiếp theo, Pellegrini gia nhập River Plate (2002-2003), nơi ông tiếp tục gặt hái thành công với chức vô địch Clausura 2003. Tuy nhiên, việc bán cầu thủ ngôi sao Andrés D’Alessandro đã tạo ra nhiều thách thức cho đội bóng. Pellegrini phải tìm cách duy trì sự ổn định trong đội hình, điều này cho thấy khả năng quản lý con người của ông. Những thách thức mà ông gặp phải cũng giống như những gì mà Fabio Capello đã trải qua trong sự nghiệp của mình, với những yếu tố khác nhau giữa việc quản lý câu lạc bộ và đội tuyển quốc gia.
Villarreal: Tàu ngầm vàng vươn ra biển lớn
Từ năm 2004 đến 2009, Pellegrini đã dẫn dắt Villarreal và biến đội bóng nhỏ này thành một thế lực tại La Liga và châu Âu. Dưới sự dẫn dắt của ông, Villarreal đã đạt được vị trí thứ ba tại La Liga và lọt vào tứ kết UEFA Cup ngay trong mùa đầu tiên. Một cột mốc quan trọng trong sự nghiệp của ông là việc đưa Villarreal vào bán kết Champions League 2005-06, một thành tựu lịch sử cho đội bóng. Tại Villarreal, Pellegrini đã xây dựng một lối chơi tấn công dựa trên kiểm soát bóng, phối hợp nhóm nhỏ và các pha tấn công biên tốc độ. Ông ưa thích sơ đồ 4-4-2 linh hoạt, chú trọng sự cân bằng giữa tấn công và phòng ngự. Pellegrini không chỉ mang lại thành công trên sân cỏ mà còn góp phần nâng tầm Villarreal về mặt tổ chức và chuyên nghiệp, biến một câu lạc bộ nhỏ thành một thương hiệu được kính trọng ở châu Âu. Dù Aitor Ruibal không thi đấu dưới thời Pellegrini, ông đã tạo điều kiện cho những tài năng trẻ như Santi Cazorla, Marcos Senna và Diego Forlán phát triển, trở thành trụ cột của đội bóng và sau này là những ngôi sao quốc tế.
Malaga: Phép màu Andalucia
Giai đoạn tại Malaga (2010-2013) là một cú sốc lớn đối với Pellegrini khi ông giải cứu đội bóng khỏi khủng hoảng và đưa họ vào Champions League lần đầu tiên trong lịch sử. Ông dẫn dắt Malaga đến vị trí thứ tư tại La Liga, cùng với việc lọt vào tứ kết Champions League 2012-13, một thành công ấn tượng trong sự nghiệp của ông. Tuy nhiên, những khó khăn tài chính và việc bị cấm tham dự cúp châu Âu đã đặt ra thách thức lớn cho Pellegrini.
Giai đoạn đỉnh cao tại Manchester City
Gia nhập Manchester City
Năm 2013, Pellegrini được bổ nhiệm làm HLV trưởng Manchester City, đánh dấu một bước ngoặt lớn trong sự nghiệp của ông. Dưới áp lực lớn từ kỳ vọng của người hâm mộ và ban lãnh đạo, ông đã có nhiệm vụ giành chức vô địch Premier League và tiến sâu ở Champions League.
Mùa giải 2013-14 – Chức vô địch Premier League và cúp Liên đoàn
Mùa giải đầu tiên, Pellegrini đã nhanh chóng đưa Manchester City trở lại đường đua với lối chơi tấn công rực lửa. Đội bóng đã giành chức vô địch Cúp Liên đoàn và Premier League 2013-14, trở thành nhà vô địch Premier League đầu tiên ngoài châu Âu. Dưới sự dẫn dắt của ông, Manchester City đã thiết lập một kỷ lục ghi bàn mới trong kỷ nguyên Premier League với 102 bàn thắng, đồng thời ghi tổng cộng 151 bàn trên mọi đấu trường. Kỷ lục này không chỉ thể hiện sức mạnh tấn công hủy diệt của Man City mà còn khẳng định triết lý bóng đá tấn công mà Pellegrini theo đuổi, biến mỗi trận đấu của đội bóng trở thành một bữa tiệc bàn thắng cho người hâm mộ.
Các mùa giải tiếp theo tại Man City
Mặc dù không thể bảo vệ chức vô địch Premier League trong mùa giải 2014-15, Pellegrini vẫn dẫn dắt đội bóng vào bán kết Champions League lần đầu tiên trong lịch sử. Mùa giải 2015-16, ông đã giành chức vô địch Cúp Liên đoàn lần thứ hai và tiếp tục để lại dấu ấn tích cực. Tuy nhiên, ông đã quyết định ra đi sau khi công bố Pep Guardiola sẽ thay thế vào cuối mùa giải.
Đánh giá giai đoạn Man City
Thành công của Pellegrini tại Manchester City không thể phủ nhận với hai chức vô địch Premier League và hai Cúp Liên đoàn. Dù không thể mang về chức vô địch Champions League, di sản mà ông để lại cho Man City là một lối chơi tấn công hấp dẫn và nền tảng vững chắc cho những thành công trong tương lai của đội bóng. Đội ngũ huấn luyện của Pellegrini tại Man City cũng đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng đội bóng, góp phần tạo nên thành công trong giai đoạn này.
Hành trình tiếp tục: Trung Quốc, West Ham và trở lại Tây Ban Nha
Hebei China Fortune: Thử thách mới
Sau khi rời Manchester City, Pellegrini gia nhập Hebei China Fortune tại Chinese Super League. Dù không giành được danh hiệu lớn, ông đã tích lũy nhiều kinh nghiệm quý báu trong môi trường bóng đá mới, mở rộng tầm nhìn và hiểu biết về chiến thuật.
West Ham United: Trở lại Premier League
Trở lại Premier League với West Ham United vào năm 2018, Pellegrini đã có những kỳ vọng lớn nhưng mùa giải đầu tiên chỉ kết thúc ở vị trí thứ 10. Mặc dù đã có một số bản hợp đồng ấn tượng, ông đã bị sa thải vào tháng 12 năm 2019 do thành tích kém.
Real Betis: Hồi sinh Verdiblancos
Năm 2020, Pellegrini trở lại Tây Ban Nha dẫn dắt Real Betis. Dưới sự chỉ đạo của ông, Betis đã giành chức vô địch Copa del Rey 2021-22, đánh dấu danh hiệu đầu tiên cho câu lạc bộ sau nhiều năm. Ông cũng đã giúp Isco hồi sinh sự nghiệp của mình tại đây, điều này chứng tỏ khả năng phát triển cầu thủ trẻ của Pellegrini. Dưới sự dẫn dắt của ông, Real Betis đã có những kết quả khả quan tại La Liga, khẳng định vị thế của mình.
Phong cách huấn luyện và di sản của Manuel Pellegrini
Manuel Pellegrini nổi bật với phong cách huấn luyện đặc trưng, trong đó ông luôn ưu tiên chiến thuật linh hoạt và lối chơi tấn công đẹp mắt. Khả năng phát triển cầu thủ trẻ, điển hình là sự hồi sinh của Isco, là một trong những di sản lớn của ông. Di sản mà Manuel Pellegrini để lại cho bóng đá không chỉ là những danh hiệu mà ông đã giành được mà còn là ảnh hưởng tích cực đến cách mà các đội bóng vận hành. Từ những năm tháng tại Villarreal đến sự thành công ở Manchester City, ông đã xây dựng được một phong cách chơi bóng hấp dẫn và hiệu quả, góp phần tạo nên một trang mới trong lịch sử bóng đá.
Kết luận
Tóm tắt lại, Manuel Pellegrini là một trong những huấn luyện viên hàng đầu thế giới với một sự nghiệp dài và đầy ấn tượng. Từ một cầu thủ đến một nhà cầm quân thành công, ông đã chứng minh rằng với sự kiên trì và tài năng, mọi điều đều có thể đạt được. Di sản mà ông để lại cho bóng đá là vô giá và sẽ tiếp tục được ghi nhớ trong lòng người hâm mộ. Sự nghiệp của ông là minh chứng cho những thách thức mà các huấn luyện viên như Imanol Alguacil, Ruben Baraja hay các nhà vô địch Premier League khác đang phải đối mặt.